Gözü Pek Yönetmen: Bernardo Bertolucci Sineması

Bernardo Bertolucci, Marx’a ve Freud’a göndermeler yapan, izlendiği zaman uykuları kaçıran ve kendine saatlerce bağlayan filmlerin yönetmeni İtalya’nın yiğit insanlarındandır kendisi.

Sadece yönetmen değil kendisi aynı zamanda başarılı bir senaristtir. Senaryo yazımındaki başarısı ile çektiği her sahnede imzası vardır diyebiliriz. Bir film bir senaryo onun ellerinde tekrar ve bambaşka perspektifte canlanmaktadır.

Tabi ki sadece göndermeleri değil, yönettiği filmlerin düz bir şekilde izlenildiği takdirde de insana bir şeyler katmaktadır fakat asıl anlam ve mesajlar için beynimizin her hücresine ihtiyaç duyduğumuz bir yönetmendir bu abimizdir. Her bir detayındaki mesajlar kolaylıkla olmasa da gayet başarılı bulduğum hayranı olmama sebep olan açılarında gizli.

Filmlerinde cinselliği yansıtmaktan hiçbir zaman kaçmamıştır. Felsefe ve siyasi görüşü de filmlerini olumlu yönde etkilemiş bunu da kendine has yöntemiyle filmlerine malzeme olarak kullanmıştır. Birçoklarına göre patlaması ve ün kazandığı filmi Paris’te Son Tango filminde birey ve cinsellik ön plandadır. Bu filmi için Freudyen bakış açısıyla yönetilmiş demek daha doğru olur. Bu filmiyle beraber Hollywood’un başarılı oyuncuları ile çalışmıştır. Öte yandan Konformist filmi için siyasi bir başyapıt demek yanlış olmaz. Genç bir kişi üzerinden İtalya’da faşizmin yükselişini ve tutulmasını bilimsel/toplumsal olarak irdelemektedir. Detaylarına dikkat etmemizin gerek olduğu bir filmidir. Benim en çok sevdiğim filmlerinden biri olan 1900(Novecento) filminde ise hem birey ve cinsellik var iken hem ülkesi İtalya’nın yakın siyasi tarihini ders niteliğinde anlatan siyasi mesaj ve içerikleri vardır. Son İmparator filminde ise Çin hanedanının son hükümdarını ve hayatını kurgusal olarak tarihsel gelişim sürecinden de sapmadan Mark Peploe ile beraber senaryolaştırıp kendinin yönetmesi olay örgülerine ne kadar hakim olduğunun kanıtıdır. Bu özelliklerinin tamamı da onu auteur bir yönetmen yapmıştır.

Siz değerli okuyuculara bu değerli yönetmenin en sevdiğim ve mutlaka izlemekten gözlerinizi alamayacağınız filmlerinden önereceğim en iyi beş filmi sırayla şöyle;

Konformist (1970,Drama/Gerilim, 1s47dk)
Paris’te Son Tango (1972, Drama/Erotizm, 4s 10dk)
1900 (1976,Tarihi Drama, 5s 20dk),
Son İmparator (1987,Drama/Tarihi Kurgu, 3s 39dk),
Küçük Buda (1993,Drama,2s 21dk)

Fakat bu demek değildir benim dediklerimin dışında olan filmleri izlenilmez. Sizlerin de Bernardo Bertolucci ’nin bütün filmlerini özellikle son filmi olan Ben ve Sen(2012,Dram/Aile, 1s43dk) filmini izlemenizi öneririm.

Bernardo Bertolucci filmleri birçok dalda ödüle aday gösterildi, birçok dalda ödül aldı. Fakat ondan geriye bütün dünyanın aklında şu iki ünlü sözü ve o güzel filmleri kaldı. Birincisi Son İmparator filmi Oskar’da ödül aldığındaki konuşması

“Belki ben bir idealistim, ancak ben halen sinemanın hep beraber hayal kurmak için gittiğimiz bir katedral olduğunu düşünüyorum…”

İkincisi ise son filmi olan Ben ve Sen filmini çektikten sonra verdiği bir röportajdaki “Sanırım artık benim film çekimim sona erdi” sözleri oldu. Saygı ile anıyorum.